Weryfikacja założenia metody Tomatisa, dotyczącego lateralizacji słuchowej muzyków
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Aleksandra Majchrzak, Beata Ludwińska, Monika Sobolewska, Zbigniew Łatka
Opiekun pracy: dr inż. Adam Pilch
U podstaw metody Tomatisa leży założenie, że źródłem problemów z mową i analizą treści są problemy ze słuchaniem. Drugi czynnik mający wpływ na jakość odbioru przekazywanej treści stanowi lateralizacja słuchowa. Tezy te oparte są na badaniach Alfreda Tomatisa, który podawał śpiewakom operowym szum na prawe ucho, co powodowało u nich fałszowanie. Miało to symulować ubytki słuchu u jego pacjentów wywołane pracą w niewłaściwym środowisku akustycznym. Badania wykazały, że lepsze słuchanie skutkuje poprawą jakości mowy. Prowadzone w ramach projektu testy miały na celu powtórzenie prób przeprowadzanych przez Tomatisa oraz rozszerzenie stawianych przez niego tez. Sprawdzona została zdolność do czystego śpiewania z szumem filtrowanym, podawanym na prawe lub lewe ucho. Badania skupiają uwagę na problemie źle zaprojektowanych fos orkiestrowych, scen i pomieszczeń, w których pracują muzycy, oraz skutków, jakie to powoduje.
Czynniki wpływające na zdolność wykorzystywania informacji zawartych w czasowej strukturze subtelnej sygnału
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
lic. Aleksandra Koprowska
Opiekun pracy: dr hab. Andrzej Wicher
Każdy punkt błony podstawnej ślimaka można traktować jak filtr pasmowoprzepustowy o określonej częstotliwości środkowej i nachyleniu zboczy. Odpowiedź pojedynczego filtru słuchowego daje się opisać jako składającą się z wolnych zmian obwiedni (E – envelope) oraz szybkich zmian wartości chwilowej sygnału (TFS – temporal fine structure). Informacja o wartości chwilowej sygnału związana jest z synchronicznością fazową wyładowań nerwu słuchowego i odgrywa istotną rolę w procesie percepcji mowy w obecności dźwięków zakłócających. W referacie zostanie przedstawiony przegląd prac związanych z wpływem różnych czynników, m.in. niedosłuchów, na wrażliwość na strukturę subtelną sygnału oraz będą omówione wyniki eksperymentu przeprowadzonego przez Autorkę.
Dopasowanie aparatów słuchowych w pigułce
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
lic. Marta Obrempalska
Opiekun pracy: dr Jacek Konieczny
Referat przekazuje podstawowe informacje na temat dopasowania aparatów słuchowych u osób z niedosłuchem. Przedstawione zostały etapy od wywiadu i badania poprzez dopasowanie aparatu i wybór pacjenta. Praca daje odpowiedzi na pytania, jakie badania są konieczne, co należy uwzględnić przy wyborze aparatu oraz z jakimi problemami można się przy tym zetknąć.
Fonetyczno-akustyczna analiza labializacji w języku kaszubskim na podstawie wypowiedzi radiowo-telewizyjnych
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Krzysztof Wojciechowski
Opiekun pracy: dr Jacek Konieczny
Jedno z bardziej interesujących zjawisk artykulacyjnych w języku kaszubskim stanowi tzw. labializacja. Fizycznie polega na wydatniejszym zaokrągleniu warg synchronicznie podczas artykułowania samogłoski półotwartej przedniojęzykowej niezaokrąglonej [e] lub samogłoski przymkniętej tylnojęzykowej niezaokrąglonej [u] w otoczeniu określonych fonemów zgodnie z regułami kontekstowymi. Ortograficznie labializację kaszubską zapisuje się jako: /ò/ oraz /ù/, ale fonetyczny zapis (np. w IPA) nie jest już tak jednoznaczny. Labializacja daje bowiem wrażenie akustyczne podobne do wyartykułowania tzw. dźwięcznego aproksymantu labiowelarnego [w], formalnie zaliczanego do glajdów (inaczej głosek ślizgowych, półsamogłosek). Celem prezentowanych badań nie jest jednak rozstrzyganie o „właściwym” – dopasowanym do normy, skonwencjonalizowanym zapisie fonetycznym, a jedynie sprawdzenie, jakie faktycznie zjawiska fonetyczne realizowane są przez mówców w miejscu normatywnego występowania labializacji (analiza difonowa i trifonowa). Jeżeli labializacja nie jest przez danego mówcę dokonywana zgodnie z przyjętą normą, nie stanowi to jeszcze wystarczającej przesłanki do stwierdzenia błędu wymowy: w badaniach celowo wykorzystano wypowiedzi radiowo-telewizyjne jako takie, które swoim tempem dorównują mowie spontanicznej. Przy wypowiedziach medialnych nie jest bowiem istotna hiperpoprawna dykcja, lecz ogólna komunikatywność i zrozumiałość przekazywanego komunikatu. Pojawia się zatem szereg kwestii spornych: czy wydatna artykulacja labializacji w określonych wariantach pozycyjnych stanowi cechę relewantną, czy można w określonych sytuacjach z niej zrezygnować oraz w jakich wariantach bezwładność i motoryka narządów artykulacyjnych wpływa ujemnie na normatywną realizację labializacji.
Jak rozpoznać ucho kręgowca?
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Karolina Grzelak
Opiekun pracy: dr Jacek Konieczny
Narząd słuchu i równowagi podlegał bardzo długiej ewolucji. Powstanie skomplikowanych struktur związane jest ze zdobywaniem nowych środowisk życia. Jak bardzo między poszczególnymi gromadami różni się anatomia ucha? Referat analizuje ten temat poprzez porównanie wybranych przedstawicieli świata zwierząt.
Real Ear Measurement
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Joanna Zaldivar Batista
Opiekun pracy: dr Jacek Konieczny
Pomiary ucha rzeczywistego są przydatnym narzędziem przy dopasowywaniu aparatów słuchowych. Każdy kanał słuchowy jest inny, przez co nawet przy identycznym ubytku i dobraniu urządzenia poszczególni pacjenci będą słyszeć trochę inaczej. Real Ear Measurement (REM) pozwala określić unikalne właściwości ucha zewnętrznego każdego pacjenta, dzięki czemu protetyk słuchu jest w stanie jeszcze bardziej spersonalizować ustawienia aparatu słuchowego. W swoim referacie Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jak działa ta metoda.